Fyrispurningur eftirTingskipanini § 52a
Fyrispurningur um marginalskattaprosent í sambandi við løgtingslóg um familjuískoyti,settur landsstýrismanninum í fíggjarmálum, Kristinu Háfoss (at svara skrivligaeftir TS § 52a)
1. Hvat ermargninalskattaprosentið í løgtingslógum familjuískoyti?
2. Kann landsstýrismaðurin herundirlýsa við dømum, hvat marginalskattaprosentið er hjá húskjum við ársinntøku upp áávikavist 250.000 kr., 300.000 kr. og 350.000 kr.?
Viðmerkingar
Hóast ábøtur eru gjørdar seinastu árini tiltess at bøta um viðurskiftini hjá fólkum, ið liva í fátækraváða, so er líkt tilsambært Hagstovuni, at talið av fólkum, ið liva í fátækraváða er vaksandi. Feskastu tølini hjá HagstovuFøroya siga, at meðan tað í 2013 vóru 4.848 føroyingar, ið liva ífátækraváða, so er hetta talið vaksiðupp í 5.126 í 2014.
Orsøkirnar til hesa hækking kunnu vera mangar,men spurningurin reisir seg eisini, hvørt tey átøk og politisk tiltøk, sum erusett í verk seinastu árini, veruliga raka rætt. Hóast vit øll ynskja at hjálpafólkum í fíggjarligari trongstøðu, so kann tað tíverri vísa seg, at tey tiltøk,ið verða sett í verk hava øvugan virknað. Eitt gott dømi um hetta er skipaninvið fíggjarligum fríplássi. Upprunaliga ynskti man at gera eina skipan tilfíggjarliga sperdar barnafamiljur.
Um inntøkan hjá hesum familjum var undir240.000 um árið fekk viðkomandi fult fíggjarligt fríplás. Vaks inntøkan, sovarð hetta mótroknað í fíggarliga fríplássinum. Fór inntøkan upp um 284.000 sofall fríplassið burtur. ?? verki virkar skipanin við fríplásum sum einstigvaksandi skattur. Sambært heildarætlanini um ???Fólkaflyting ogfólkavøkstur???, so verður víst á, atmarginalskattaprosentið í talstrekkinum 240-284.000 er heili 132 %.
?? verki merkir skipanin, at fer persónur upp íløn úr 19.500 kr. um mánaðin fyri skatt til 26.500 kr. um mánaðin fyri skatt,so hækkar reella tøka inntøkan bert við uml. 250 kr. um mánaðin hjá viðkomandi.Sostatt heldur skipanin við fíggjarligum fríplássum eitt nú til stakaruppihaldarar í einari láglønarstøðu. Taðeru serliga miðallønt, sjúkrarøktarfrøðingar, námsfrøðingar og lærarar, iðverða hart rakt av hesi skipan. Í heildarætlanini um ???Fólkaflyting ogfólkavøkstur??? varð mælt til at fáa broytt hesa skipan skjótast gjørligt.
I fjørvarð semja gjørd millum Almannamálaráðið og kommunurnar um, at ovara markið skuldi hækka upp í 330 tús. krónur.Hóast hetta var ein bati, so er skipanin framvegis ikki nøktandi í mun tilmarginalskattaprosentið. Semja varð tí eisini við kommunarnar um at endurskoðaalla skipanina við fíggjarligum fríplássum í síni heild.
Fyri jól varð løgtingslóg um familjuískoyti samtykt. Tað er sannlíkt, at hendan lógin hevur líknandi virknað sumskipanin við fíggarligum fríplássi. Treytin fyri at fáa fult familjuískoyti er,um inntøkan hjá húskinum er niðan fyri 190.000 um árið. Tá ársinntøkan er omanfyri 190.000 kr., minkar familjuískoytið, ella við øðrum orðum virkar hetta sumein øktur skattur. Familjuískoytið er 18.000 kr. um árið til støk foreldur, iðbúgva einsamøll við einum barni. Til onnur við einum barni er familjuískoytið22.000 kr. um árið.
Hóast tað fleiri ferðir varð spurt nærr umhetta undir viðgerðini í tinginum, fingu tingfólkini einki svar frálandsstýrisfólkunum um marginalskattaprosentið við hesi nýggju skipan. Til tessat fáa greiði á hesum verður hesinfyrispurningurin settur landsstýrismanninum í fíggjarmálum
ÁLøgtingi hin 9. juni 2016
Annika Olsen
Vinarliga broyt tínar kennifíla - og privatlívsstillingar fyri at síggja hetta innihald