Politiska skipanin á vandakós

Heimaflotin er skerdur 20%, umframt at ætlanin er at stongja nógv økir. Tí hesa viðmerking.

Tað ber til at simulera hvat hendir, um vit minka fiskidagar 20% ella stongja økir, soleiðis at vit minka veiðuna 20%. Tað gera bæði ICES og Havstovan. Men við teori. Eg brúki teori hjá ICES/Havstovuni við empiriskum tølum. Nevndu stovnar brúka teoretisk tøl, miðal tøl o.s.fr.

Toskur kann bara goymast í avmarkaða tíð. 20% doyggja árliga sambært brúktum modellum og vit fiska so at siga ongan tosk, sum er eldri enn 7 ár. Søguliga eru 3,6% av veiðuni í tali 8 ár og eldri.

Gamal toskur veksur seint og tí doyr eins nógv og vektin økist og tað gevur ikki fleiri kilo at goyma gamlan fisk í sjónum. Umframt fæst hann heldur ikki í nøgdum sum loysa seg fíggjarliga.

Sostatt kann toskur bara veiðast upp til 7 ára aldur.

Goyma vit 20% av yngstu árgangunum og fiska meira seinni, ber til at rokna uppá tað við veruligum tølum. Eg havi brúkt empiri og ikki teori. Tað er gjørt á sama hátt, sum fiskifrøðin ger við miðal tølum. Úrslitið er tó munandi øðrvísi.

Fiskifrøðin tekur feil ár eftir ár. Kanska tí at manglandi samsvar er millum teori og empiri.

Bláa linjan er í tonsum og reyða linjan er í prosentum.

Vit síggja, at tað so at siga ongantíð loysir seg at goyma fiskin í sjónum. Umframt vísur tað seg, at okkurt ár er skilagott at goyma 2 ára gamlan tosk, men tá sami fiskur, eitt ár seinni, er 3 ár, so loysir tað seg ikki at goyma toskin.

Havi gjørt eitt model, soleiðis at eg kann simulera á leið hvat sum helst. Sum lesarin sær, so vísur simuleringin at árgangirnir 1982,1998 og 2000 geva akkurát sama úrslit, sum veiðan av hesum árgangum í tonsum. Allir árgangir á myndini eru simuleraðir 100% líka.

Tað merkir, at tað kann prógvast, vísindaliga, at ikki ber til at goyma fiskin í sjónum. Tað merkir somuleiðis at frymlar ICES og Havstovan brúka, tá teir verða fóðraðir rætt, visa, at tað ikki ber til at goyma fisk í sjónum.

Annars veit Havstovan í dag at siga, at toskurin á Føroya Banka, sum var væl fyri í mars 2023, ikki er væl fyri í mars 2024. Í September 2023 var hann illa fyri. Somuleiðis er nøgdin av toski minkandi og tann minsta síðan 2019. Helst ov skjótt at gera endaliga niðurstøðu, men tað tíður uppá, at tað ikki ber til at goyma fiskin á Føroya Banka.

Eivind Jacobsen

Granskari

Strendur