Brúkaraprístalið vísir prísgongdina á vørum og tænastum, sum eru partur av nýtsluni hjá húsarhaldunum í Føroyum. Sostatt er brúkaraprístalið eitt mát fyri inflatiónina í Føroyum. Nýggjasta uppgerðin er fyri maimánað í 2024.
Prísvøksturin heldur fram, og nú hækka prísirnir við hægri ferð, enn teir hava gjørt í seinastu tveimum uppgerðunum undan hesari. Árligi prísvøksturin var 2,6 prosent í februar í 2024 og 2,8 prosent í november í 2023.
Býlisútreiðslurnar størst prísvøkstur seinasta árið
Brúkaraprístalið er yvirskipað sett saman av 12 vøru- og tænastubólkum. Størstur prísvøkstur er í bólkinum 'býli'. Tað eru rentuhækkingarnar og hægri oljuprísur, sum geva størst íkast til prísvøksturin hesaferð. Prísurin á 'húsbúnaði og húshaldsútgerð' stendur í stað. Prísvøksturin á 'klædnavørum og fótbúnaði' er minni enn eitt prosent.
Brúkaraprístalið skift á 12 høvuðsbólkar
mai 2023 – mai 2024
mai | munur | |||
---|---|---|---|---|
2023 | 2024 | vísital | % | |
Brúkaraprístalið | 139,5 | 143,7 | 4,2 | 3,0 |
01 Matur og drykkjuvørur | 157,2 | 162,3 | 5,1 | 3,2 |
02 Rúsdrekka og tubbak | 159,0 | 163,5 | 4,5 | 2,8 |
03 Klædnavørur og fótbúnaður | 106,9 | 107,7 | 0,8 | 0,7 |
04 Býli | 142,7 | 155,8 | 13,1 | 9,2 |
05 Húsbúnaður og húshaldsútgerð | 106,1 | 106,2 | 0,1 | 0,1 |
06 Heilsa | 126,2 | 127,3 | 1,0 | 0,8 |
07 Flutningur | 147,5 | 152,9 | 5,4 | 3,7 |
08 Samskifti | 93,1 | 93,0 | -0,1 | -0,1 |
09 Frítíð og mentan | 125,0 | 125,3 | 0,3 | 0,2 |
10 Útbúgving | 123,8 | 129,5 | 5,7 | 4,6 |
11 Hotel og matveitarar | 170,3 | 165,9 | -4,4 | -2,6 |
12 Ymiskar vørur og tænastur | 154,9 | 156,3 | 1,4 | 0,9 |
Kelda:Hagstova Føroya
Matur og drykkjuvørur dýrka framvegis
Av teimum 12 høvuðsbólkunum í brúkaraprístalinum telja 'matur og drykkjuvørur' mest í samlaðu nýtsluni hjá einum miðal føroyskum húsarhaldi.
Matvøruprísirnir hækka framvegis, tó minni enn teir hava gjørt seinastu tvey árini. Prísirnir á mati og drykkjuvørum eru hækkaðir stívliga trý prosent í mai 2024 samanborið við sama mánað árið fyri.
Tá hugt verður nærri at hvørjar mat- og drykkjuvørur, ið hava verið fyri prísvøkstri seinasta árið, sæst, at tað serliga eru fiskur, kjøt og frukt, ið eru vorðin dýrari. Prísvøksturin á kjøti er góð seks prosent. Av kjøtvørum er tað serliga prísurin á svínakjøti og lambskjøti, sum er hækkaður. Prísirnir á epli og vørum virkaðar úr eplum eru somuleiðis hækkaðir. Prísurin á sjokulátu og góðgæti er hækkaður enn meira — vøksturin er næstan sjey prosent. Prísvøksturin á øðrum søtum vørum, sum kakao, djús og sodavatn hevur eisini verið stórur seinasta árið.
Vísital og prísbroyting á mati og drykkjuvørum
mai 2023 – mai 2024
mai | munur | |||
---|---|---|---|---|
2023 | 2024 | vísital | % | |
01 Matur og drykkjuvørur | 157,2 | 162,3 | 5,1 | 3,2 |
01.1 Matur | 157,7 | 163,2 | 5,5 | 3,5 |
01.1.1 breyð og kornvørur | 173,2 | 178,1 | 5,0 | 2,9 |
01.1.2 kjøt | 159,1 | 169,0 | 9,9 | 6,2 |
01.1.3 fiskur | 148,1 | 155,6 | 7,6 | 5,1 |
01.1.4 mjólk, ostur og egg | 159,2 | 160,6 | 1,4 | 0,9 |
01.1.5 oljur og fitievni | 216,8 | 219,4 | 2,6 | 1,2 |
01.1.6 frukt | 136,4 | 142,6 | 6,2 | 4,5 |
01.1.7 grønmeti | 155,2 | 157,8 | 2,6 | 1,7 |
01.1.8 sukur, sjokoláta, góðgæti o.l. | 145,6 | 155,4 | 9,8 | 6,7 |
01.1.9 aðrar matvørur | 135,5 | 136,4 | 0,9 | 0,7 |
01.2 Drykkjuvørur | 153,3 | 154,5 | 1,2 | 0,8 |
01.2.1 kaffi, te og kakao | 141,5 | 132,6 | -8,9 | -6,3 |
01.2.2 sodavatn, saft og vatn | 156,0 | 162,8 | 6,8 | 4,3 |
Kelda:Hagstova Føroya
Tað eru ikki allar mat- og drykkjuvørur, ið hava havt prísvøkstur seinasta árið. Neytakjøt, matarolja og kaffi eru bíligari nú enn í mai í 2023. Prísvøksturin á mjólk, osti og egg er minni enn eitt prosent.
Rentuútreiðslurnar framvegis stóra ávirkan á prístalið
Prísirnir á nýtsluni hjá húsarhaldunum til býli eru í miðal hækkaðir góð níggju prosent frá mai í 2023 til mai í 2024. Tað er dýrari at læna pening til húsakeyp, og rentuútreiðslurnar hjá húsarhaldunum eru øktar nógv seinasta árið. Rentuútreiðslurnar eru í miðal hækkaðar 28 prosent frá mai í 2023 til mai í 2024. Evropeiski miðbankin og danski Tjóðbankin hava fyri fyrstu ferð síðani 2019 lækkað leiðandi rentuna, og somuleiðis hava føroysku peningarstovnarnir hava boðað frá, at útlánsrenturnar lækka, men tað ávirkar tó ikki brúkaraprístalið fyri maimánað.
El- og fjarhitaprísurin hækkaði í januar í 2024. Prísurin er sostatt hægri í mai í 2024 enn hann var sama mánað í fjør. Miðalprísurin á olju, ið fer til upphiting av býli, er 14 prosent hægri.
Vísital og prísbroyting fyri býli
mai 2023 – mai 2024
mai | munur | |||
---|---|---|---|---|
2023 | 2024 | vísital | % | |
04 Býli | 142,7 | 155,8 | 13,1 | 9,2 |
04.1 Húsaleiga | 341,4 | 333,3 | -8,1 | -2,4 |
04.2 Sethús, rentuútreiðslur | 65,1 | 83,4 | 18,3 | 28,0 |
04.3 Viðlíkahald av bústaði | 157,6 | 155,5 | -2,1 | -1,3 |
04.5 Ravmagn og hiti | 190,6 | 206,9 | 16,3 | 8,6 |
04.5.1 ravmagn | 155,5 | 159,5 | 4,0 | 2,6 |
04.5.3 brenniolja | 220,9 | 251,8 | 30,9 | 14,0 |
04.5.5 fjarhiti | 143,9 | 156,1 | 12,2 | 8,5 |
Vinarliga broyt tínar kennifíla - og privatlívsstillingar fyri at síggja hetta innihald