Flestu verða rakt av rentuhækkingum

Í seinnu helvt av 2022 hava føroysku bankarnir hækkað bæði innláns- og útlánsrenturnar; útlánsrenturnar eru í miðal hjá føroysku bankunum øktar frá at vera 2,9% í august til 3,23%¹ oktober 2022 og sannlíkt er, at tær hækka meira komandi mánaðirnar.

Økt útlánsrenta merkir øktar rentuútreiðslur til bæði sethúsalán, billán og onnur nýtslulán.

Hækkar rentan við 1 prosentstigi, veksa mánaðarligu rentuútreiðslurnar við umleið 800 kr. um mánaðin fyri hvørja millión krónur, ið ein skyldar. Tó merkir hetta ikki neyðturviliga, at mánaðarliga lánsgjaldið hjá tí einstaka hækkar 800 kr. fyri hvørja millión, tí hædd skal takast fyri m.a. rentustuðli og longd av afturgjaldstíð.

Tey, sum verða rakt av rentuhækkingunum, eru tey, sum hava lán við broytiligari rentu. Nærum 87% av lánunum hjá føroysku húskjunum hava broytiliga rentu og 95% av lánunum eru við avdráttum (okt. 2022), sí mynd 1. Lánini í føroysku bankunum hava øll broytiliga rentu, og hesi verða tí beinleiðis rakt av rentuhækkingunum.

Realkredittlánini hava ymisk rentubindingartíðarskeið. Tað merkir, at realkredittlán við broytiligari rentu hava rentu, ið liggur føst í ½ til 5 ár, og húskir við slíkum realkredittlánum verða ikki øll rakt beinanvegin av rentuhækkingum. Tey, ið hava realkredittlán við fastari rentu, verða ikki rakt av rentuhækkingunum.

Mynd 1. Skuld við og uttan fasta rentu og avdráttum

Kelda: Landsbanki Føroya. Viðm.: Føst renta er renta við rentubindingartíðarskeiðið omanfyri 10 ár.

1) Árlig renta roknað sum 3 mánaðar miðaltal vektað eftir stødd av banka.

Les meir í frágreiðing landsbankans um fíggjarliga støðufestið í 3. ársfjórðingi 2022 her.