104 leiguíbúðir eru lidnar og avtala er gjørd um 100 afturat

  Jørgen Niclasen, landsstýrismaður svarar Kristinu Háfoss um leigubústaðir.

Hann sigur m.a., at 104 leguíbúðir eru lidnar og avtala er gjørd um 100 afturat, Harumframt eru 80-120 leiguíbúðir teknaðar, sum ætlanin eisini er at byggja.

Svar tilfyrispurning

frá Kristinu Háfoss,løgtingskvinnu

um Bústaðir og átøkat fáa til vega bíligar leigubústaðir

??ll skulu hava møguleika at útvega sær ein  bústað. Hetta er ein grundleggjandi rættur.Men hetta er ikki ein møguleiki fyri øll í Føroyum, tí útboðið av bíligumleigubústøðum er sera avmarkað.

Tað var tí eitt stórt framstig, tá tað í 2011eydnaðist Tjóðveldi at fáa meiriluta ??? saman við minnilutasamgonguni ??? fyri, atbroyta lóggávuna fyri Húsalánsgrunnin (nú Bústaðir), soleiðis at hesin fekkheimild til, at víðka virksemi sítt til eitt nú eisini at fevna umleigubústaðir.

Vónin var, at nú fór verulig ferð at koma á, at fáabygt bíligar leigubústaðir, bústaðir til fólk við serligum avbjóðingum,lestraríbúðir v.m.

Endamálið hjá Bústaðir er eisini í lógini: ???at virkafyri at øll í Føroyum skulu hava møguleika fyri at útvega sær ein bústað???.Hesum hava øll ikki møguleika fyri í dag.

Síðan lógin fyri Bústaðir varð broytt í 2011, hava einrøð av stórfingnum ætlanum um bústaðarverkætlanir sæð dagsins ljós. Nakrar erueisini framdar í verki. Tær størru verkætlanirnar eru tó ikki komnar á mál enn,og eru nógvar enn bara á skriviborðinum. Millum nógvu ætlaðu verkætlanirnar erueisini sokallaðar marglætisíbúðir. Hetta hevur undrað, tí í  politisku skipanini hevur ikki veriðhugsanin, at Bústaðir skuldi fara inn á tann partin av bústaðarmarknaðinum, iðtann privati marknaðurin eigur at megna at lyfta sjálvur.

Hinvegin er stórur mangul uppá bíligar leigubústaðirtil tey, ið ikki hava ráð til, at keypa sær hús og/ella leiga til verandikostnað. Eisini er tørvur á lestraríbúðum og fleiri bústøðum til fólk viðserligum avbjóðingum.

Vónin var, at Bústaðir kundi gerast eitt amboð atrøkka hesum málum,men nú frættist, at tað ikki verður møguligt at fremja ætlaðubústaðarverkætlanirnar við verandi gjaldføri hjá Bústøðum. Neyðugt verðursostatt at heimila Bústaðir at taka lán fyri at økja gjaldførið, um haldastskal áfram við øllum bústaðarætlanunum.

Men  hvat ætlarlandsstýrismaðurin? Og hví eru ongi stig tikin enn? Kann verandi støða merkja,at Bústaðir als ikki kann arbeiða víðari við teimum bústaðarverkætlanum kringlandið, ið hava verið kunngjørdar?

Fyri at fáa lýst málið, verða hesir spurningar settirlandsstýrismanninum í fíggjarmálum:

1. Hvussu nógvar leiguíbúðir kannBústaðir útvega afturat við verandi gjaldføri?

2. Hvørjar av ætlaðubústaðarverkætlanunum hjá Bústøðum kunnu gerast veru-leiki við verandigjaldføri?

3. Hvørjar av ætlaðubústaðarverkætlanunum hjá Bústøðum gerast væntandi ikki veruleiki, um Bústaðirikki fær lántøku og meira gjaldføri?

4. Hví hevur landsstýrismaðurinikki, eitt nú í kunngerð, málrættað verkætlanir-nar hjá Bústøðum til bíligarleigubústaðir, lestraríbúðir og bústaðir til fólk við serligum avbjóðingum?

5. Fer landsstýrismaðurin at takastig til, at Bústaðir í størri mun skal leggja seg eftir bíligum leigubústøðum,lestraríbúðum og bústøðum til fólk við serligum avbjóðingum?

6. Fer landsstýrismaðurin atvirka fyri, at Bústaðir fær møguleika at taka lán og økja gjaldførið fyri atfremja fleiri bústaðarverkætlanir í verki?

7. Um ja, nær? Um nei, hví?

8. Hvussu leingi hevur landsstýrismaðurin vitað, at Bústaðirhevur tørv á meira gjaldføri fyri at fáa framt allar tær ætlaðubústaðarverkætlanirnar í verki?

Á Løgtingi, 16. apríl 2015

KristinaHáfoss
Løgtingskvinnafyri Tjóðveldi

Svar:

1.      Bústaðirhevur 620 mió. kr. í eginpeningi, harav umleið 300 mió. kr. verða brúktar tilannað virksemið enn leigubústaðir. Viðvíkjandi leigubústaðar virkseminum hjáBústaðum, er støðan soleiðis, at 104 leiguíbúðir eru lidnir og verða longuleigaðir út. Avtalur eru har afturat gjørdar um at byggja 100 leiguíbúðir, harfleiri longu eru í gerð. Harumframt eru 80-120 leiguíbúðir teknaðar, sumætlanin eisini er at byggja. Bústaðir kann sostatt útvega umleið 300leigubústaðir við verandi gjaldføri, men hetta eru um stovnurin einsamallurskal standa fyri at útvega leigubústaðirnar.

Bústaðir hevur sambært § 5a ílógini um Bústaðir (Húsalánsgrunnin), heimild at veita lán til íbúðafeløg ogíbúðastovnar, og sambært § 5b í lógini, kann stovnurin einsamallur ella samanvið kommunum, feløgum og stovnum útvega, reka og leiga út íbúðir, íbúðahús oglestrarbýlir.

Bústaðir hevur sostatt møguleika, ísamstarvi við onnur, at útvega fleiri leigubústaðir, enn tær umleið 300, sumhann einsamallur kann útvega við verandi gjaldføri. Harumframt kann Bústaðirútvega sær meira gjaldførið við at kapitalisera onnur útlán. Tað skalviðmerkjast, at Bústaðir í løtuni arbeiðir við at útvega fleiri leigubústaðir ísamstarvi við onnur. 

2.      Íløtuni eru avtalur gjørdar um hesar bústaðarverkætlanir, har fleiri longu eru ígerð:

·        Skansin: 12 almennar leiguíbúðir.

·        ??ðinshædd: 22 almennar leiguíbúðir.

·        Vágur: 6 almennar leiguíbúðir.

·        Strendur: 7 almennar leiguíbúðir(eldravinarligar).

·        Runavík: 10 vardar og 6 almennar leiguíbúðir.

·        Dalavegur: 34 almennar leiguíbúðir.

·        Fuglafjørður: 3 leiguíbúðir (býnýggjan).

Harumframt eru ætlanir um hesarbústaðarverkætlnair, har fleiri longu eru teknaðar:

·        36 almennar og lestraríbúðir í Mattalág í Havn.

·        30 almennar leiguíbúðir við Biskupstorg íKlaksvík.

·        16 vardar íbúðir í Havn.

·        20-30 lestraríbúðir í Havn.

3.      Viðtøka gjaldførinum, kunnu allar bústaðarverkætlanirnar, sum eru nevndar ísvarunum til spurning 1 og 2, gerast veruleiki. Í samstarvi við onnur, strekkirgjald­førið seg enn longur. 

4.     Bústaðirhevur longu málrættað fleiri av sínum íbúðarverkætlanum til lestraríbúðir,bústaðir til fólk við serligum avbjóðingum og bíligar leigubústaðir, sí svariniomanfyri. Bíligasta húsaleigan er í Skopun, har leigað verður út fyri 3.100 kr.um mánaðin. Í Leirvík verður leigað út fyri 3.895 kr. um mánaðin, og fyri tær22 íbúðirnar, ið verða bygdar á ??ðinshædd, og tær 34 íbúðirnar, sum ætlanin erat byggja við Dalavegin í Havn, fer leigan at liggja niður ímóti 4.000 kr. ummánaðin. Hetta er íroknað húsavørð og viðlíkahald, svarandi til umleið 400 kr.um mánaðin.

Fyri ikki at gerasomu mistøk sum okkara grannalond, so eru verkætlanirnar ikki mál­rættað­ar atbyggja bíligar leigubústaðir í bústaðarblokkum. Í okkara grannalondum góvusttey við at byggja sosialar bústaðarblokkar, sokallaðar ghettoir, fyri umleið 30árum síðan, og í dag verða fleiri av hesum bústaðarblokkunum tiknir niðuraftur. Bústaðir leggur seg eftir at byggja fjøltáttað og so bíligt sumgjørligt, har atlit verða tikin at orku­loysnu­m, bjálving, dygd o.s.fr.

5.     Bústaðirhevur lagt seg eftir at útvega bíligar leigubústaðir, lestraríbúðir og bústaðirtil fólk við serligum avbjóðingum, sí svarið til spurning 4. Tí er ikki ætlaninat taka nøkur stig hesum viðvíkjandi. Bústaðir hevur megnað at fingiðbyggikostnaðin/fermetraprísin niður, og vit skylda tí at geva Bústaðum einkjans. Tað eru nógvar góðar og spennandi byggiverkætlanir á veg.

6.     Landsstýrismaðurinfer ikki at geva Bústaðnum møguleika fyri at taka lán til at fíggja síttvirksemið.

7.     Taðøkir um skuldina hjá landinum, um Bústaðir fær loyvi at taka lán. Ein avfremstu raðfestingunum og avbjóðingunum hjá hesi samgonguni er at fáa avlop áfíggjarlógina, og harvið minka um skuld landsins. Tí fer landsstýrismaðurinikki at loyva Bústaðum at økja um skuldina hjá landinum við lántøku. Vísanditil svarini til spurning 1 og 2, so hevur Bústaðir nóg mikið av gjaldføri tilat fremja sínar bústaðarverkætlanir. Bústaðir kann harumframt útvega sær meiragjaldførið við at avhenda og kapitalisera onnur útlán, umframt at tak uppsamstarv við onnur um at útvega fleiri leigubústaðir. Bústaðir arbeiðir viðhesum báðum møguleikum.

8.     Landsstýrismaðuriner ikki vitandi um, at Bústaðir hevur tørv á meira gjaldføri fyri at fáa framtsínar bústaðarverkætlanir í verki, sí svarini til spurning 1, 2 og 7.

Fíggarmálaráðið,tann 29. apríl 2015

JørgenNiclasen

landsstýrismaður